بازیافت باتری، ایران را صادرکننده سرب کرد| سردرگمی تولیدکنندگان سرب از تغییر مداوم قوانین و مقررات

به گزارش می‌متالز، ایران تا همین چند سال گذشته به عنوان وارد کننده سرب شناخته می‌شد، اما طی سال‌های گذشته با بازیافت باتری ها، نه تنها کمبودی در زمینه سرب وجود ندارد بلکه به عنوان یک کشور صادر کننده نیز در حوزه سرب فعال است. در این رابطه حسین حسینقلی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرآورده‌های سرب و روی اظهار داشت: در دنیا حدود ۱۵ میلیون تن سرب تولید می‌شود و بیشتر آن هم در باتری‌های سرب اسیدی همان باتری خودرو‌ها استفاده می‌شود و مقدار کمی از سرب در اکسید سرب برای صنایع دیگر و مقداری هم در آلیاژ‌ها و دیوار‌های رادیولوژی‌ها یا صنایع اتمی و... مصرف می‌شود.

وی اضافه کرد: بنابراین عمده‌ترین مصرف سرب در دنیا، یعنی حدود ۸۰ درصد در باتری‌ها است، البته این عدد در کشور‌های مختلف متغیر است. قیمت سرب در یک بازه حدودا ۵ ساله نوسان خیلی زیادی داشته است و علت آن هم این است که با توجه به عرضه و تقاضایی که در دنیا وجود دارد و شیوع کرونا، تولید خودرو و ... قیمت‌ها خیلی بالا و پایین داشته است.

حسینقلی با اشاره به قیمت فعلی فلز سرب در بازار گفت: اکنون قیمت سرب حدود دو هزار و ۳۰۰ دلار است البته این رقم تا چندی پیش بالاتر بود، اما تحت تاثیر جنگ اوکراین و این موضوع که در دنیا به دلیل ترس چه اتفاقی رخ می‌دهد قیمت فلزات افزایش یافته بود، اما اکنون قیمت فلز‌هایی همچون سرب، نیکل، روی، آهن و... کاهش پیدا کرده است.

وی ادامه داد: در مورد کنسانتره سرب در ایران ۶۰ هزار تن کنسانتره سرب داریم و ۴۰ هزار تن نیز کنسانتره اکسیده تولید می‌شود که مقداری از آن در شرکت ملی سرب و روی ایران ذوب می‌شود که حدودا سالی ۷ الی ۸ هزار تن از آن سرب بیرون می‌آید. این درحالی است که مصرف سرب در ایران بالای ۲۵۰ هزار تن است و این میزان بیشتر از بازیافت باتری به دست می‌آید.

اکنون حدود ۲۰ درصد محصول تولیدی باتری را صادر می‌کنیم و قیمت‌های باتری هم تابع سرب است و قیمت سرب هم تابع زمان است، یعنی یک ماه پیش قیمت سرب خیلی پایین بود، اما از حدود پنج روز گذشته قیمت سرب افزایشی شده است؛ چرا که تقاضا‌های تولید کنندگان باتری وارد بازار شده است و درخواست سرب برای تولید دارند.

صادرات جای واردات را گرفت

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرآورده‌های سرب و روی در خصوص صادرات سرب به خارج از کشور گفت: با توجه به سیاست غلطی که وزارت صمت داشته است که جلوی صادرات کنسانتره سرب را گرفته است که این سیاست‌ها شامل این است که یا آن را شامل عوارض کرده و یا گفته حتما در بورس باشد و مشکل درست کرده است؛ بنابراین اکنون واحد‌های کوچکی در حال راه اندازی هستند تا کنسانتره سرب سولفیدی که مقدار زیادی گوگرد دارد را ذوب کنند و به همراه مشکلات محیط زیستی بالا سرب تولیدی را افزایش یابند. در نتیجه به رغم اینکه زمانی وارد کننده باتری بودیم اکنون صادر کننده هستیم.

وی اضافه کرد: اکنون حدود ۲۰ درصد محصول تولیدی باتری را صادر می‌کنیم و قیمت‌های باتری هم تابع سرب است و قیمت سرب هم تابع زمان است، یعنی یک ماه پیش قیمت سرب خیلی پایین بود، اما از حدود پنج روز گذشته قیمت سرب افزایشی شده است؛ چرا که تقاضا‌های تولید کنندگان باتری وارد بازار شده است و درخواست سرب برای تولید دارند.

این کارشناس ادامه داد: فروش باتری در پاییز و زمستان بیشتر می‌شود؛ در نتیجه سه تابع زمانی داریم و یک تابعیت هم از قیمت‌های LME در دنیا است. در ایران باتری‌ها اغلب توسط شرکت‌هایی که تولید کننده باتری هستند مثل نیرو، صبا، پاسارگاد و... بازیافت می‌شود. این درحالی است که نیاز داخلی را در گذشته از طریق واردات از عراق، افغانستان و ازبکستان تامین می‌کرد که دولت این واردات را محدود کرد و مشکلاتی به وجود آمدد.

کوچ تولیدکنندگان باتری به کشور‌های همسایه

حسینقلی تاکید کرد: برخی از تولیدکنندگان داخلی ناچار شدند به عراق بروند و در آنجا کوره راه اندازی کردند و باتری سرب را تولید می‌کنند و به کشور‌های دیگر از جمله ایران صادر می‌کنند؛ بنابراین بخشی از مشکلاتی که برای تولید کنندگانی که باتری را بازیافت می‌کردند را دولت به وجود آورده که به نظر من کار درستی نیست؛ بنابراین وقتی دولت وارد پروسه تولید می‌شود و و محدودیت‌هایی را برای عده‌ای ایجاد می‌کند و وارد قیمت گذاری و تعرفه و عوارض می‌شود در بازار تاثیر گذار است.

وی اضافه کرد: این درحالی است که بازار بر اساس عرضه و تقاضا پیش برود و اگر کمبود سرب بود واردات انجام شود واگر زیاد بود صادر کنیم، ولی اینکه دولت بخواهد با عرضه و تقاضا و عوارض و مالیات تنظیم بازار انجام دهد شخصا موافق نیستم.

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرآورده‌های سرب و روی ادامه داد: ضمن اینکه در این بخش هم دولتی‌ها هستند و هم خصوصی ها، بنابراین با توجه به اینکه مواد ناریه (مواد منفجره مورد نیاز در صنعت معدن) در دست دولتی‌ها و ارتش است، شرکت‌های خصوصی امکان رقابت با آن‌ها را ندارند. همچنین هر روز قوانین، مقررات و محدودیت‌ها تغیر می‌کنند که بازار سرمایه این حوزه را دچار عدم امنیت کرده است.

وی تاکید کرد: آن چیزی که برای یک اقتصاد مهم است ثبات و امنیت است، این دو کلمه بسیار بسیار بار سنگینی دارد و اینکه قیمت دلار هر روز بالا و پایین می‌رود و مقررات هر روز عوض می‌شود بازار سرمایه گذاری را دچار عدم امنیت می‌کنند. در شرایطی که متولیان باید در مورد وضعیت بازار عوارض و ... با بخش خصوصی و تشکل مربوطه صحبت کنند و نظر آن‌ها را بگیرند و کارشناسی شود، اما متاسفانه در گذشته همینطور بوده اکنون هم همینطور است کار کارشناسی نمی‌شود.

این مسوول ادامه داد: یک عده‌ای براساس برداشت‌های غلط خود و یا اطلاعات ضعیف خود یا برخی اوقات ممکن است یک رانت‌هایی هم در تصمیمات داشته باشند و بازار را تحت تاثیر قرار دهند لذا اکنون وضعیتی که در بازار سرب وجود دارد خیلی وضعیت روشن و واضحی نیست.

قوانین گمرکی سدی در مسیر فعالان صنعت سرب

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرآورده‌های سرب و روی در پاسخ به این سوال که آیا با مشکلات گمرکی هم مواجه هستند بیان کرد:هر روز قوانین گمرکی که نیز عوض می‌شود و گاهی همین تغییرات باعث بروز خطا‌هایی می‌شود که اغلب به ضرر تولیدکنندگان و فعالان این صنعت است؛ به طوری که اگر در محاسبات شان اشتباهی انجام داده باشند و حاضر به برگرداندن هزینه‌هایی که دریافت کرده اند نیستند.

وی با اشاره به سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ اضافه کرد: در این سال‌ها گمرک نباید برای کنسانتره سرب عوارض می‌گرفت، اما گرفت؛ بنابراین وقتی شکایت کردیم و حتی حکم گرفتیم که باید پول‌ها را برگردانند، اما این کار را انجام نمی‌دهند و هر روز یک صحبتی می‌کنند و ایرادی می‌گیرند و می‌گویند این اتفاق مشمول مرور زمان شده؛ در صورتیکه که پول را نگه داشتند و ندادند بعد می‌گویند مشمول مرور زمان شده است.

حسینقلی ادامه داد: متاسفانه یک نوع تفکر وجود دارد که در روانشناسی می‌گویند روحیه غارت گری، چون در گذشته این کشور توسط گروه‌های مختلف دچار غارت گری شده اند ما کلا الان این روحیه را داریم که اگر مردم و یا بخش خصوصی بتوانند همدیگر را غارت کنند، می‌کنند، گران فروشی کم فروشی می‌کنند و یا چک بی محل می‌دهند اگر بتوانند دولت را غارت کنند این کار را می‌کنند؛ برای مثال بیمه نمی‌دهد مالیات پرداخت نمی‌کند و سر دولت کلاه می‌گذارد. از طرف دیگر انتظار نداریم دولت مردم را غارت کند یعنی مالیات، بیمه و عوارض اضافی و غیر قانونی بگیرد.

وی تاکید کرد: البته دولت نیز چندان تابع قانون نیست و مشکل ایجاد می‌شود و بعد که می‌خواهی علیه دولت در دیوان عدالت اداری شکایت کنید باید ۲ سال دوندگی کنید تا در مورد یک مساله غیر قانونی حق خودمان را بگیریم در نتیجه این مشکل هم در قوه قضاییه وجود دارد که زمان رسیدگی را باید کاهش دهند.

در زمستان گاز را قطع کردند و کوره‌ای که کار می‌کرد و در آن آجر چینی می‌شد و میلیارد‌ها تومان هزینه داشت در اثر خاموش و روشن شدن شکست و از بین رفت و هزینه گزافی روی دست تولیدکنندگان سرب ماند

خسارات ناشی از قطعی گاز و برق

حسینقلی با اشاره به نقش قطعی‌های گاه و بیگاه برق و گاز در افزایش هزینه‌های تولید و گرانی محصولی که به دست مصرف کننده می‌رسد بیان کرد: گرانی موجود هزاران دلیل دارد؛ زمانی که برق و گاز یک واحد تولیدی را قطع می‌کنند مشخص است که قیمت تمام شده افزایش پیدا می‌کند و دولت هم خود دست به افزایش تمامی قیمت‌ها اعم از برق، گاز، اینترنت و ... می‌زند. از طرفی برق وجود ندارد و می‌خواهند برق ما را قطع کنند و یا در زمستان گاز را قطع کردند و کوره‌ای که کار می‌کرد و در آن آجر چینی می‌شد و میلیارد‌ها تومان هزینه داشت در اثر خاموش و روشن شدن شکست و از بین رفت.

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرآورده‌های سرب و روی اضافه کرد: با این تفاسیر همه این مسائل باعث می‌شود دوباره نیاز به تعویض کوره داشته باشیم که ضرر مالی هنگفتی به تولیدکنندگان تحمیل شود و همین ضرر در قیمت تمام شده محصول و قیمتی که به دست مصرف کننده می‌رسد خود را نشان می‌دهد.

وی تاکید کرد: اگر دولت گاز و برق ما را به درستی تامین کند الان کنستانره در این ممکلت وجود دارد و این امکان وجود دارد که سرب را تولید کنیم و به واحد‌های تولید کننده باتری بدهیم و آن‌ها هم تولیدات خود را صادر کنند، ما سرب را با قیمت بین المللی می‌فروشیم آن‌ها هم باتری را با قیمت بین المللی می‌فروشند و اگر کسی می‌گوید با این سوخت رانت وجود دارد، بنابراین این رانت برای کل مملکت وجود دارد و فقط برای تولید کننده نیست.

منبع: تحلیل بازار